Na terenie powiatu wadowickiego aktualnie działa jedyne gniazdo Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego “Sokół” w Andrychowie. Siedzibą andrychowskiego “Sokoła” jest budynek Zespołu Szkół nr 2 im. św. Jadwigi Królowej, popularnie zwany “bawełnianką”. To gniazdo zostało reaktywowane 25 października 2018 r.
Mało kto wie, że “Sokół” w Andrychowie ma bogatą tradycję, sięgajacą roku 1903. Wtedy to, jak czytamy w kronice parafialnej parafii św. Macieja Apostoła w Andrychowie, pod koniec pontyfikatu papieża Leona XIII, zostało ono założone z błogosławieństwem Kościoła.
Było to wówczas trzecie w kolejności gniazdo sokole w dzisiejszym powiecie wadowickim, po Wadowicach (1887), Kalwarii Zebrzydowskiej (1898), a gniazdo “Sokoła” w Choczni pojawiło się na przełomie lat 1911/12. W 1914 r. planowano również założyć gniazdo sokole w Wieprzu, ale na przeszkodzie stanął wybuch Wielkiej Wojny.
Apogeum rozwoju osiągnął “Sokół” w Andrychowie tuż przed I wojną światową, licząc stu kilkunastu członków. To patriotyczne Towarzystwo, silnie osadzone w nurcie katolicko-narodowym nie tylko uprawiało i popularyzowało gimnastykę, a z czasem inne sporty, lecz prowadziło również wszechstronną działalność kulturalną, oświatową, prozdrowotną i charytatywną.
“Sokół” w Andrychowie do 1939 r. nie doczekał się własnej siedziby, wynajmując pomieszczenia, najpierw w budynku przy Rynku nr 27, a następnie w stróżówce przy fabryce produktów bawełnianych nad Wieprzówką. Nie miał też własnego sztandaru. “Sokoły” z Andrychowa najczęściej ćwiczyły na boisku obecnej Szkoły Podstawowej nr 2.
Na fasadzie tej szkoły w 2017 r. odsłonięto tablicę upamiętniającą Sokolstwo polskie i andrychowskie (był to roku jubileuszu 150-lecia “Sokoła” w Polsce, ponieważ ta organizacja powstała we Lwowie w 1867 r.).
Na rok 2021 “Sokół” w Andrychowie planuje zorganizować dwie ogólnodostępne imprezy, o ile sytuacja zdrowotna na to pozwoli. Będą nimi: I Andrychowski Zlot Rodzin na Groń św. Jana Pawła II (podczas długiego majowego weekendu) oraz I Bieg Andrychowian na Jedną Milę (podczas jednego z wrześniowych weekendów).
Każdy chętny, kto chciałby zasilić szeregi “Sokoła” w Andrychowie, wziąć udział w podanych imprezach albo udostępnić pamiątki związane z “Sokołem” może skontaktować się z Zarządem “Sokoła” w Andrychowie na nr tel. 575-565-111, e-mail: tgsokol.and@gmail.com, www.sokolandrychow.pl
Ponadto andrychowski “Sokół”, jako Organizacja Pożytku Publicznego (OPP) otrzymał uprawnienie do odpisu podatkowego 1% od PIT. Warto o tym pamiętać, składając deklarację podatkową za rok 2020.
Adres korespondencyjny: 34-120 Andrychów, ul. Batorego 9, nr KRS 0000754061.
Zobacz również: Miliony złotych dla andrychowskiej „perełki”. Pałac Bobrowskich odzyska dawny blask